Breng de zekerheid terug in de sociale zekerheid

Onze sociale zekerheid is een fantastisch systeem. Maar het kan altijd beter. We hebben een plan om onze sociale zekerheid te verankeren, verbeteren en verdiepen, en zo veilig te stellen voor komende generaties.

Verankeren

De inkomsten voor de sociale zekerheid volgen de behoeften niet, waardoor de risico’s toenemen. De uittredende regering verlaagde fors de ‘loonlasten’, d.w.z. de sociale bijdragen, voor werkgevers. Alleen al tussen 2016 en 2018 werden naar aanleiding van de taxshift de patronale bijdragen van 32,4% naar 25% verlaagd. Volgens het Planbureau kostte dit 5,8 miljard euro.

Voor een stabiele financiering van de sociale zekerheid moet dit verlies stoppen en moeten de duizend-en-één vrijstellingen van bijdragen, die vooral werkgevers ten goede komen, beperkt worden. Maar we moeten ook het systeem van bijdragen herbekijken opdat ook andere inkomsten (dividenden, meerwaarden op effecten, huurgelden) zouden bijdragen. Het is een kwestie van een eerlijke fiscaliteit. Voor iedereen, door iedereen.

Verdiepen

Alle actieve werknemers dragen bij aan de sociale zekerheid: allen voor één, één voor allen. Dat is de essentie van solidariteit. Zonder sociale zekerheid en belastingen zou 40 procent van de bevolking een risico op armoede lopen. De vervangingsinkomens moeten voldoende hoog zijn om waardig te leven. Een garantie die vandaag helaas te vaak ontbreekt. De meeste sociale minima bevinden zich onder de armoedegrens, waardoor het systeem van sociale verzekeringen stilaan afglijdt naar sociale bijstand, wat eigenlijk een vorm van liefdadigheid is.

Dit verklaart dat, ondanks de sociale zekerheid, nog steeds 16 procent (2018) van de Belgen in armoede leeft.

Hiervoor moeten:

• de minimumuitkeringen boven de armoedegrens;
• de uitkeringen welvaartsvast zijn door automatische indexering;
• de uitkeringen een groter percentage behelzen van het verloren inkomen en moeten de loonplafonds voor de berekening van uitkeringen omhoog;
• sociale rechten worden geïndividualiseerd, opdat de verschillen naargelang gezinshoofd, alleenstaanden of samenwonende worden weggewerkt

Verbeteren

Een goed systeem zoals onze sociale zekerheid kan altijd nog beter. Het moet meer zijn dan een vangnet tegen armoede. Het ontwikkelingspeil van een land hangt niet enkel af van productie en export, maar ook en zeker van het gezondheidssysteem, van opleiding en begeleiding van werkzoekenden, van het pensioenstelsel, van de collectieve voorzieningen zoals kinderopvang en faciliteiten voor werknemers om hun werk en privéleven te verzoenen opdat ze niet als citroenen worden uitgeperst.

• Gezondheidszorg moet goed en voor iedereen toegankelijk zijn. Het moet gedaan zijn met hierop te besparen om de begrotingsputten te vullen.
• Werkloosheidsuitkeringen moeten voldoende hoog zijn om waardig te leven. De beperking van de uitkeringen in de tijd is voor ons geen optie, want dat duwt een pak mensen in de armoede en lost niets op.
• Het einde van de loopbaan moet fatsoenlijk georganiseerd kunnen worden. Dat wil zeggen dat landingsbanen versterkt moeten worden opdat oudere werknemers het wat rustiger aan kunnen doen, dat bedrijven aangemoedigd worden om oudere kandidaten aan te werven of ouder personeel in dienst te houden, dat verlof moet toenemen naar het einde van de loopbaan, enzovoort.
• En tenslotte moeten de Belgische pensioenen eindelijk opgewaardeerd worden, want vandaag behoren ze tot de laagste in Europa.

Dat wil zeggen:

• een wettelijk pensioen op 65 jaar
• een pensioen gelijk aan 75% van het gemiddeld loon in plaats van 60% en een minimumpensioen van 1.500 euro netto
• dat niet-gewerkte periodes, zoals ziekte en werkloosheid, volledig meetellen, dat het berekeningsplafond herzien wordt en dat de pensioenen automatisch stijgen met de prijzen.