Opinie Caroline Copers - 'Wij staan aan de kant van zij die het anders willen'
“Aan wiens kant staan de vakbonden eigenlijk?” vroeg De Standaard-redacteur Inge Ghijs zich af. Want ze doen zo moeilijk, die vakbonden. In de chemie, de bouw, de wegenwerken, … werken ze tegen, en dat zijn toch belangrijke sectoren om onze economie terug op te starten? Ze zouden beter eens doen zoals na WOII en meewerken in ruil voor herverdelende maatregelen.
Het zijn vragen die antwoorden verdienen, dus bij deze een poging
Veilig en essentieel, of zoveel mogelijk ‘doordoen’?
In tegenstelling tot bepaalde economen, werkgeversorganisaties en andere lobbyisten, willen wij niet doen alsof we virologen zijn. We vertrouwen dus op wat experts zeggen over of mensen wel of niet veilig en masse terug aan de slag kunnen gaan en voorlopig is het antwoord daarop dat het nog niet veilig is.
U denkt nu waarschijnlijk: maar dat is toch niet de vraag, dat echt iedereen nu terug aan de slag gaat? Het is toch niet de vraag om in onveilige omstandigheden te werken?
Maar dat is het wel.
In de chemie gaat de discussie niet over de bedrijven die medicijnen maken, maar vraagt men dat wie kaarsen, speelgoed of parfum maakt aan de slag blijft. Dat zijn geen essentiële activiteiten. In de bouw gaat het over met z’n zessen in een busje zitten of niet. Dat is niet veilig.
Nog duidelijker wordt het in de niet essentiële sectoren. Zowat 95% van de dienstenchequebedrijven ligt stil, omdat klanten afhaken, omdat het werk volgens iedereen die er iets van af weet niet veilig georganiseerd kan worden en omdat poetsen een comfortdienst is en geen essentiële activiteit.
De Vlaamse regering geeft nu echter een verhoging van subsidies aan die poetsbedrijven die open blijven. Sommige van die werkgevers sturen nu berichten naar hun personeel om hen onder druk te zetten: “je collega’s hebben je nodig, je bejaarde klanten wachten op jou, laat ze niet in de steek.” Dat heeft niets te maken met essentiële activiteiten veilig terug opstarten. Dat is, goed bedoeld of niet, aanmoedigen om risico’s te nemen.
Ook uit vele andere sectoren krijgen de vakbonden elke dag klachten en ongeruste vragen van werknemers. En inderdaad, hun veiligheid komt voor ons op de eerste plaats. Dat is niet tegenwerken, dat is de juiste prioriteiten stellen. Is het essentieel, is het veilig? We doen niet mee aan de sfeerschepperij die ontstaat bij sommige lobbygroepen en sommige politici, om vooral ‘door te doen’ of een einde te maken aan de ‘lockdownvakantie’.
Dat is een belediging aan het adres van de gewone werknemers die nu alles draaiende houden én van diegenen die nu hun inkomen verliezen.
Trouwens, ons eigen personeel werkt ook door, niet geheel zonder risico en in overdrive, om te zorgen dat die vele duizenden tijdelijk werklozen op tijd hun uitkering ontvangen.
Constructief, maar niet meer van hetzelfde
Natuurlijk willen ook de vakbonden dat de economie terug op gang komt. Natuurlijk willen we daar ook aan meewerken. De vraag is of we daar de kans toe zullen krijgen. Want zo snel even wat herverdeling vragen in ruil voor medewerking, zo werkt dat niet in de echte wereld. Het is niet correct om het als een keuze van de vakbond voor te stellen of die herverdeling er komt of niet. In de echte wereld moet elke morsel inspraak verdiend en veroverd worden. En politici moeten ook willen luisteren. Maar als de vraag is of wij onze plaats aan tafel willen opeisen, dan is het antwoord duidelijk ja.
Is er een nieuw sociaal pact nodig? Zeer zeker. En beide banken van het sociaal overleg zullen daarvoor inspanningen moeten leveren. Alleen zo krijgen we een post-corona maatschappij en economie terug op de rails. Voorlopig horen we echter alleen maar wat vakbonden daar zogezegd voor moeten toegeven: niet tegenwerken, meer flexibiliteit, makkelijker ontslag, goekopere overuren, besparingen, …
En dat zijn steeds weer dezelfde eisen, dezelfde die we al jarenlang horen. Alsof er niets veranderd is. Maar zoals in het sprookje over de kleren van de keizer, kan iedereen zien dat de wereld wel is veranderd. Laat alvast duidelijk zijn dat we niet zullen meestappen in meer van hetzelfde. Die heropbouw moet groen en sociaal zijn. De miljarden die ervoor nodig zijn zullen ook van de vermogens moeten komen. De veiligheid, gezondheid, bescherming van werknemers en burgers moet daarbij op de eerste plaats komen. De economie staat ten dienste van de mensen en niet andersom.
Als er één paradigmashift is die er na corona moet komen, en waar wij verder aan zullen bouwen, dan is het deze.