Systematisch geweld tegen de vakbonden in Colombia

woensdag, 24 November 2021
Nieuws

Wijdverspreid geweld tegen vakbondslui en schendingen mensenrechten in Colombia

Sinds november 2019 namen al miljoenen mensen deel aan tal van protestacties om hun verontwaardiging uit te drukken over de vele economische en sociale problemen. De acties worden geleid door het Nationaal Stakingscomité (Comité Nacional de Paro – CNP), waarin de verschillende vakbonden samenzitten met andere sociale bewegingen. Dit comité heeft verscheidene petities en onderhandelingsvoorstellen ingediend bij de nationale regering. President Iván Duque weigerde echter elke vorm van dialoog of onderhandeling. Tegelijkertijd reageerde de overheid bijzonder gewelddadig op alle protestmanifestaties met brutaal politieoptreden en het inzetten van gewapende privémilities.

Van april tot en met juni 2012 waren er 15.000 gewelddaden. Alleen al in het weekend van 16 op 17 oktober 2021, werden er 20 kinderen, syndicalisten, activisten, leden van gemeenschapsraden en onschuldige burgers vermoord in 10 van de 42 gemeenten in het Cauca departement.

Sinds november 2019 zijn er meer dan 200 gewelddaden gepleegd tegen vakbondslui, waaronder 147 doodsbedreigingen en 23 moorden. Vooral de Escuadrones Móviles Antidisturbios (ESMAD – Mobiele Anti-Oproer Brigades) aarzelen niet om bruut geweld te gebruiken. Tot op heden is er niemand veroordeeld of bestraft. Wat betreft het aantal verdwijningen in het land, is men de tel gewoon kwijt. Het CUT eist onder andere dat de nationale politie hervormd wordt van een oorlogsinstantie onder Defensie in een civiele politiemacht onder Binnenlandse Zaken.

Handelsbelangen boven mensenrechten

“We horen elke dag op het nieuws dat er mensen vermoord worden. Dat er bloedbaden zijn. In juni nog werden er 70 mensen van hetzelfde dorp (pueblo) vermoord”, zegt Rosalba Vásquez, directeur van CUT’s vrouwendepartement. “Er is systematisch geweld tegen de vakbonden. Er staat een clausule over mensenrechten in het handelsakkoord met de EU, maar ze wordt niet nageleefd. De EU verkiest handelsbelangen boven mensenrechten.”

Ook internationale akkoorden worden met de regelmaat van de klok geschonden. Afspraken en clausules over mensenrechten in handelsakkoorden die het land afsloot met de Internationale Arbeidsorganisatie of de EU worden flagrant geschonden. Deze schendingen worden ontkend of goedgepraat door de diplomatieke vertegenwoordiging, en de financiële belangen overwegen in het behouden van deze akkoorden.

Systematische ondermijning van democratische en publieke instanties

In november is het 5 jaar geleden dat het vredesakkoord tussen de Colombiaanse regering en de FARC rebellen ondertekend werd. De organisaties die instaan voor het naleven van deze vredesakkoorden zijn systematisch het slachtoffer van bewuste verwaarlozing en zelfs aanvallen in de media. De huidige regering leeft de vredesakkoorden niet na. Bovendien probeert ze het rechtssysteem te ondermijnen en legt juridische bevelen van magistraten, rechters en hoge gerechtshoven naast zich neer. Wat betreft de aanstelling van magistraten voor de hogere gerechtshoven, bepaalt de president zelfs openlijk de shortlist van mogelijke kandidaten. De grondwet wordt dus niet gerespecteerd.

Als kers op de taart heeft de Colombiaanse overheid nog eens misbruik gemaakt van de COVID-pandemie om syndicale rechten te kortwieken: “Een groot probleem is de neoliberale aanpak van het Colombiaanse beleid, bijvoorbeeld qua gezondheidszorg. Nu wordt deze overgelaten aan externe, private ondernemingen.”, zegt Vásquez. “We hebben tot 1000 doden per dag gehad tijdens de 3de golf van de pandemie. De regering had gezondheidsstructuren kunnen opzetten maar heeft dat niet gedaan. Nu is de toegang tot gezondheidszorg geen collectief recht meer, maar verworden tot een financieel belang.”

Internationale vakbondssteun

Internationale steun voor de Colombiaanse protestbeweging die gedragen wordt door de vakbonden, is essentieel om de Colombiaanse overheid verantwoordelijk te houden voor haar flagrante en extreem gewelddadige schendingen van mensenrechten. Francisco Maltés, voorzitter van de CUT:  “De steun van het ABVV en het IFSI-ISVI is ook van politieke aard. Wanneer er een ernstig voorval is zoals een aanval op vakbondsvertegenwoordigers, is het de internationale druk die de zaken in beweging kan zetten. Zo is het bijvoorbeeld dankzij deze internationale druk dat de Interamerikaanse Comissie voor de Rechten van de Mens aanbevelingen uitvaardigt. Nu dient de overheid deze aanbevelingen toe te passen… Hoewel de sociopolitieke context verschilt tussen onze landen, worden we met dezelfde uitdagingen geconfronteerd: criminalisering van syndicale actie, precaire jobs, een lage syndicalisatiegraad onder de jongeren. Zowel op politiek als op lokaal niveau is dit een uiterst zinvolle samenwerking.” 

Met de verkiezingen van maart en mei 2022 in het vooruitzicht, roept het ABVV de Belgische en Europese regeringen op om hun stem te verheffen en de Colombiaanse overheid ter verantwoording te roepen. Het CUT vraagt de Europese regeringen, de Europese Unie en Europese burgerbewegingen om toezicht te houden op de Colombiaanse verkiezingen in 2022. Er is een grote kans op fraude wat betreft het aantal waarachtig kiezers (de doden stemmen!)  en het verkiezingsproces. Mensenrechten dienen niet alleen op het papier van handelsakkoorden nageleefd te worden, maar moeten ook in de realiteit leiden tot het einde van een gewelddadig schrikbewind met bedreigingen, verdwijningen, moord en gewapende privé