In het ARIZONA-regeerakkoord is voorzien dat op basis van datamining (GAOCIT-databank) artsen die significant meer en/of langere periodes van arbeidsongeschiktheid voorschrijven worden opgevolgd, aangesproken en financieel geresponsabiliseerd in hun voorschrijfgedrag. Arbeidsongeschikten die medische attesten misbruiken lopen ook het risico te worden onderworpen aan extra controles en eventuele sancties.

De tekst van het voorontwerp van wet werd voorgelegd door de beleidscel van de minister van Volksgezondheid aan de Gegevensbeschermingsautoriteit. In een advies daterend van 29 augustus 2025 toont de Gegevensbeschermingsautoriteit zich zeer kritisch over het voorontwerp.

Grote vraagtekens

De toegevoegde waarde van een dergelijke databank wordt in twijfel getrokken, gezien de bestaande controle- en sanctiemechanismen en het risico om af te glijden naar een politiestaat (“société de surveillance”). Bovendien zijn de criteria die als basis moeten dienen om oneigenlijk voorschrijfgedrag van artsen en oneigenlijk gebruik van de therapeutische relatie door arbeidsongeschikte personen vast te stellen, onvoldoende duidelijk. 

Ook de maximale bewaartermijn van maximaal tien jaar werd niet voldoende gemotiveerd. Volgens de GBA moet de toegang tot de gegevens beter worden omkaderd, met name wat het gebruik van het rijksregisternummer betreft. Er wordt ook verwezen naar de risico's en verplichtingen die verbonden zijn aan het gebruik van AI bij de verwerking van gegevens. Gezien het publieke belang van dit systeem moet ook de werking van deze algoritmen duidelijk worden beschreven, evenals de evaluatiecriteria ervan.

Zorgwekkende trend

Het ABVV vindt de uitbreiding van de scope van de databank naar gerechtigden die van verschillende artsen een arbeidsongeschiktheidsattest bekomen zorgwekkend. Het oprichten van dergelijke databank lijkt ook in alle opzichten buiten proportie, gezien de andere controlemechanismen die al bestaan en waarmee zowel werknemers (controleartsen) als artsen (contactpunt voor oneerlijke concurrentie, tuchtprocedures bij de beroepsorde) al kunnen worden gecontroleerd. De praktische tekortkomingen van de nieuwe databank met betrekking tot andere waarborgen inzake privacy vormen eveneens een belangrijk punt van zorg en verdienen nauwlettende aandacht van de vakbonden.

Auteur: Niels.MORSINK@abvv.be