Op 17 september stelde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de kandidaten voor de Nieuwe Europese Commissie voor. Reikhalzend keken we uit naar de nieuwe ploeg die de volgende 5 jaar het sociale Europa kunnen versterken. Wat blijkt: er is geen Commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Zaken meer. 

Na lang zoeken, zagen we dat voorstellen om het sociale Europa, kwaliteitsvolle jobs en sociale zaken te versterken ondergebracht zijn bij de Europees Commissaris voor 'Mensen, vaardigheden en Paraatheid', een vage en onduidelijke portefeuille die aan de Roemeense socialiste Roxana Mînzatu wordt gegeven in opvolging van de Luxemburger Nicolas Schmit.

Slechts een titel

Nu zou je kunnen zeggen, het is maar een titel, de inhoud is er toch. Neen, dat is niet zomaar een titel, een detail, het is een politieke keuze. Een keuze die veel zegt over waar de prioriteiten liggen - of níet meer liggen.  Sinds de jaren ‘70 hebben we altijd een commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Zaken gehad . Het is een klap in het gezicht van iedereen die zich inzet voor sociale rechtvaardigheid, gelijke kansen en de bescherming van de werknemers in onze samenleving. Door de commissaris voor Sociale Zaken te schrappen, schiet Europa zichzelf in de voet - de werknemers vormen de ruggengraat van onze economie.

Zijn kwaliteitsvolle jobs, werkgelegenheid en sociale rechtvaardigheid zijn niet langer de fundamenten waarop Europa steunt? 

We hebben de ‘mission letter’ van von der Leyen aan Mînzatu bestudeerd en vinden een omschrijving van haar taken, waaronder: ‘het begeleiden van alle werkzaamheden die gericht zijn op het versterken van het menselijk kapitaal van Europa, van vaardigheden en onderwijs tot de accumulatie van kennis en ervaring gedurende ons hele leven (...). Uw rol zal zijn om samen te werken met de commissarissen om mensen te ondersteunen, onze samenlevingen en ons sociale model te versterken”, terwijl u ook de ‘mogelijkheden van onze sociale markteconomie’ ontwikkelt, alsook ‘In samenwerking met andere commissarissen geeft u richting aan de Europese pijler van sociale rechten en helpt u problemen op het gebied van vaardigheden en werkgelegenheid aan te pakken, te werken aan opleiding en onderwijs, evenals op de impact en mogelijkheden van technologie en innovatie in de wereld van werk.

Iets concreter wordt het in de voorstellen om initiatieven te nemen over onder meer:

• Een nieuw actieplan voor de Europese Pijler van Sociale Rechten (EPSR); 

• Een Pact voor de versterking van de sociale dialoog; 

• Een initiatief omtrent het recht op deconnectie;

• Een stappenplan voor het ontwikkelen van kwaliteitsbanen dat “eerlijk loon en hoge normen voor gezondheid en veiligheid op het werk” zal ondersteunen; 

• Het doel zal ook zijn om de mate waarin werknemers onder collectieve overeenkomsten vallen te verhogen;

• Het ontwikkelen van de allereerste Europese strategie voor armoedebestrijding;

• Zoeken naar manieren om de arbeidsmobiliteit verder te vergemakkelijken en er tegelijkertijd voor zorgen dat de regels correct worden toegepast.

Heel wat voorstellen en initiatieven, heel wat mooie woorden. Von der Leyen heeft duidelijk de Verklaring van Terhulpen voor de versterking van onder meer de EPSR gelezen. Ze is wel vergeten het om te zetten in voorstellen daadwerkelijk nieuwe regulering, voorstellen van daadwerkelijke wetgeving, nieuwe richtlijnen en verordeningen, maar bovenal effectieve implementatie en handhaving. Dat hebben we nodig. 

Eind deze maand of begin volgende maand moeten de kandidaat-commissarissen nog de hoorzittingen in het Europees overleven. We zullen dan ook, samen met het EVV en onze politieke relais, onze eisen zeer duidelijk maken. En bovenal willen we alvast aan von der Leyen zeggen: kom niet alleen met mooie woorden, zet ook stappen om op te komen voor de werknemers. Anders dreigt het sociale project van Europa stuurloos af te drijven.

Auteur: joeri.hens@abvv.be