De welvaartsenveloppe voorziet normaal gezien een verhoging van twee procent voor pensioenen en invaliditeitsuitkeringen na exact vijf en vijftien jaar. Nu wil de regering deze enveloppe ‘leeghalen’ voor de periode 2025-2029. De vakbonden adviseren negatief en wijzen op de uitvoering van de equivalente, in de wet verankerde, welvaartsverhoging.

Zowel voor pensioenen als arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voorziet de wet een welvaartsverhoging met twee percent na exact vijf en vijftien jaar. Die verhogingen worden beschreven in artikel 7 van het KB Welvaartsbonus (2007) en artikel 237 van het Ziektebesluit (1996). 

Sinds de creatie van de welvaartsenveloppe in 2009 zijn die verhogingen evenwel geschorst. Vakbonden en werkgevers gingen daar telkens mee akkoord, aangezien men bij de besteding van de welvaartsenveloppe een equivalente verhoging voorzag voor de (langst)lopende pensioenen en invaliditeitsuitkeringen. Beide verhogingen naast elkaar toekennen, zou neerkomen op een ‘dubbelop’ en dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Lege enveloppe

Met het ‘leeghalen’ van de welvaartsenveloppe voor de periode 2025-2029 liggen de kaarten nu fundamenteel anders. De vakbonden dringen er dan ook bij de regering op aan om de wet uit te voeren. Op het beheerscomité van de Federale Pensioendienst ligt evenwel een voorstel van minister Jambon voor. De minister wil de ‘welvaartsbonus’ na vijf en vijftien jaar schorsen tot en met 2030. De vakbonden adviseerden negatief en wijzen op achterliggende juridische problemen. De regering kan niet zomaar bestaande wetgeving naast zich neerleggen.

De vakbonden ramen dat ongeveer één miljoen gepensioneerden de noodzakelijke verhoging na vijf jaar en ruim 600.000 gepensioneerden de verhoging na vijftien jaar mislopen. Voor die gepensioneerden komt de niet-toekenning neer op het equivalent van een ‘indexsprong’ waarvan ze de financiële gevolgen jarenlang meedragen.

380 miljoen euro besparingen

Minister Jambon hoopt hiermee tegen 2030 ruim 380 miljoen euro te besparen, 338 miljoen euro in het werknemersstelsel  en 45 miljoen euro in het stelsel van de zelfstandigen. De besparing komt boven op een rits andere maatregelen die raakt aan de lopende pensioenen: de uitgestelde indexering (voortaan twee maanden later), de gedeeltelijke indexering voor pensioenen vanaf 3180 euro netto, het ‘leeghalen’ van de welvaartsenveloppe, het schrappen van de automatische verhoging van ambtenarenpensioenen en de afbouw van de belastingvermindering voor gepensioneerden. 

Ook voor langdurig zieken schorst de regering de herwaardering van de invaliditeitsuitkeringen die vijf jaar of vijftien jaar geleden of nog eerder zijn gestart. De regering schorst deze herwaardering met een koninklijk besluit. In de volgende jaren zal elk jaar opnieuw een gelijkaardig aantal langdurig zieken worden getroffen. Vakbonden en mutualiteiten brachten hierover een negatief advies uit in het beheerscomité van het RIZIV. 

Auteurs : olivier.pintelon@abvv.be en niels.morsink@abvv.be