Het gemeenschappelijk vakbondsfront (ABVV, ACV en ACLVB), gesteund door een reeks middenveldorganisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede en Hart boven Hard, dient op woensdag 29 oktober een verzoek tot nietigverklaring in bij het Grondwettelijk Hof, samen met een verzoek tot schorsing van de overgangsmaatregelen van de hervorming van de werkloosheid en van het principe zelf van de beperking in de tijd van de uitkeringen.

Deze hervorming, die door de regering-Arizona werd doorgevoerd, vormt een ongekende aanval op één van de pijlers van de Belgische sociale zekerheid.

Ze sluit de meest kwetsbare groepen in onze samenleving uit van het recht op uitkeringen, zonder dat er geloofwaardige begeleidingsmaatregelen of mechanismen om werkgevers verantwoordelijk te maken, worden voorzien. Erger nog, ze sluit in de eerste plaats de mensen uit die het verst van de arbeidsmarkt af staan, en geeft hun slechts zes maanden de tijd om een baan te vinden. Zes maanden die in de praktijk herleid zijn tot drie en een halve maand (de termijn tussen de ontvangst van de brief van de RVA die midden september is verstuurd en de eerste uitsluitingen die voor 1 januari 2026 zijn gepland).

Op juridisch vlak is de hervorming in strijd met verschillende grondwettelijke beginselen, zoals het beginsel van gewettigd vertrouwen, het recht op sociale zekerheid gewaarborgd door artikel 23 van de Grondwet (waarin het recht van eenieder op een menswaardig bestaan wordt vastgelegd) en de beginselen van gelijkheid en non-discriminatie die zijn opgenomen in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

Noch de memorie van toelichting bij de wet, noch de antwoorden van minister Clarinval tijdens de werkzaamheden in de Kamer van Volksvertegenwoordigers kan een dergelijke achteruitgang rechtvaardigen. Bovendien wijzen wij op de tegenstrijdigheden in het beleid van de minister.  De minister stelt dat de begroting aan de grondslag ligt van de hervorming, maar anderzijds beslist diezelfde minister om de belastingvrije overuren te verhogen, de flexi-jobs uit te breiden (die alleen toegankelijk zijn voor mensen die al een baan hebben), evenals de studentenjobs.  Het argument om tegen 2029 een werkgelegenheidsgraad van 80% te bereiken gaat niet op met deze laatstgenoemde maatregelen. Deze zijn immers niet toegankelijk voor uitgesloten werkzoekenden.

De hervorming richt zich in het bijzonder op groepen werkzoekenden voor wie de terugkeer naar of het behouden van een vaste baan gepaard gaat met een reeks welbekende obstakels: ouderen, jongeren, vrouwen, mensen met een handicap of een blijvende arbeidsongeschiktheid, kortgeschoolden, enz.

Maar de hervorming richt zich ook op mensen die op basis van een contract werken (bijvoorbeeld wijkwerkers, deeltijdsen met een inkomensgarantie-uitkering, freelance journalisten, enz.)

Afgezien van de juridische overwegingen vormt deze hervorming een breuk met het Sociaal Pact waarop het sociaal-economische evenwicht van onze samenleving al 80 jaar rust. Ze negeert de sociale oorzaken van uitsluiting. Deze hervorming dreigt tienduizenden mensen langdurig in onzekerheid te storten, hun gezinnen te verzwakken en de ongelijkheden verder te vergroten. 

Daarom betwisten vakbonden en middenveldorganisaties, verenigd in hun inzet voor mensenrechten en het behoud van onze sociale zekerheid, de grondwettelijkheid van een overhaaste en onrechtvaardige hervorming die in strijd is met de fundamentele verbintenissen van de Belgische staat. 

Lijst van organisaties en verenigingen die zich bij het beroep aansluiten:

• Ligue des droits humains

• BAPN

• Netwerk tegen armoede

• CSCE

• Hart boven hard

• Ligue des familles

• Solidaris (Nationale Unie van Socialistische Ziekenfondsen)

• Vie féminine

• Soralia

• Femma

• Furia

• ABVV Jongeren

• ACV Jongeren

• ACLVB Jongeren/Freezbe

• SAAMO Antwerpen en Brussel