De Werelddag voor veiligheid en gezondheid op het werk draait dit jaar om de verwijdering van gevaarlijke stoffen op het werk (Internationaal Vakverbond - IVV). Het ABVV schuift de doelstelling ‘Zero kanker op de werkplek’ naar voor. Om dit objectief te bereiken vraagt het ABVV aan de volgende regering en aan de werkgevers om

1) maximaal alle kankerverwekkende agentia op de werkvloer te verwijderen,

2) de oorzaken van ziekten die hun oorsprong hebben in het beroep dat wordt uitgeoefend te erkennen en daar preventief op te werken en

3) dringend de falende wetgeving omtrent beroepsziekten te herzien

Met 20 tot 30 keer meer overlijdens dan arbeidsongevallen, is kanker in Europa de belangrijkste doodsoorzaak die gelinkt wordt aan arbeidsomstandigheden. Meer dan 100.000 overlijdens per jaar in de Europese Unie houden verband met beroepskanker [1]

Betekenis van ‘beroepskankers’

Wanneer we spreken over kanker, spreken we over een geheel van ziekten. De oorzaken zijn onder meer van chemische, fysieke, biologische maar ook organisatorische aard. Van de 513 kankerverwekkende agentia opgelijst door het International Agency for Research on Cancer (IARC[2]), treffen we meer dan de helft aan op de arbeidsplaats. In het geval van beroepsgerelateerde blootstelling kan de periode tussen de blootstelling aan het kankerverwekkende agens en het opduiken van de kanker, variëren tussen enkele jaren tot 40 jaar.

Voor het ABVV is het noodzakelijk dat men waakt over de vermindering van de risico’s en de blootstellingsgraad aan kankerverwekkende agentia. Het ABVV geeft bovendien aan dat de doorgedreven flexibiliteit en de arbeidsorganisatie een grote impact hebben op de gezondheid van de werknemers. Meer nog, het staat vast dat werkstress kan bijdragen aan het ontstaan van beroepskankers. En het is bewezen dat nachtarbeid de biologische klok verstoort en zo bijdraagt aan het ontstaan van beroepskankers[3].

Voorkomen, opsporen en wegnemen van oorzaken van beroepskankers

Het ABVV wil dat de volgende regering een ambitieuze doelstelling vastlegt om de oorzaken van beroepskankers weg te nemen. Wij zijn van mening dat werken gezond moet zijn en niet de oorzaak van ziekten, kanker en overlijdens. Het ABVV betreurt dan ook dat België, in tegenstelling tot andere landen:

• niet beschikt over kruising van gegevens van doodsoorzaak en beroepsactiviteit;
• in het kankerregister geen gegevens verzamelt over beroepsmatige blootstelling;
• niet beschikt over een genderanalyse terwijl het wel om een belangrijke factor gaat.

Wanneer een kanker ontstaat, leggen werknemers en de artsen niet altijd het verband tussen ziekte en beroepsactiviteit. Daarom vraagt het ABVV

• om de gegevens over de mortaliteit en de beroepsactiviteit van werknemers aan te vullen, te standaardiseren, te centraliseren en wetenschappelijk te analyseren. Meer bepaald op basis van onderzoeken uitgevoerd door de interne en externe preventiediensten (arbeidsgeneeskunde);
• om de gegevens van het gezondheidsdossier van werknemers (arbeidsgeneeskunde) op te nemen in het medisch dossier van de patiënt opdat de behandelend arts een correcte diagnose zou kunnen stellen en de werknemer kan begeleiden.

Tegelijkertijd legt de wetgeving betreffende beroepsziekten de slachtoffers van beroepsziekten een zware procedure op. Met als resultaat dat 66% van de aanvragen in 2017 door FEDRIS werd afgewezen.

[1] Eurostat – Europese cijfers arbeidsongevallen
https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Accidents_at_work_statistics

[2] International Agency for Research on Cancer - WHO - Wereldgezondheidsorganisatie
https://monographs.iarc.fr/agents-classified-by-the-iarc/

[3] Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk - Exposure to carcinogens and work-related cancer: A review of assessment measures, 2014.
https://osha.europa.eu/fr/tools-and-publications/publications/reports/report-soar-work-related-cancer