In een advies goedgekeurd op 23 april, vraagt de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) aan alle regeringen in ons land om werk te maken van de integratie van het openbaar vervoer in België. De werking van de vier openbaarvervoeroperatoren, NMBS enerzijds en de regionale OV-maatschappijen De Lijn, MIVB en TEC anderzijds, moet op elkaar afgestemd worden om het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken voor de reizigers.

Dat betekent dat integratie op vlak van:

• het aanbod, waarbij de dienstregelingen op elkaar zijn afgestemd en waarbij vlotte aansluitingen tussen de openbaarvervoermodi worden georganiseerd;
• de ticketing, waarbij je met slechts één vervoerbewijs of één vervoerspas met alle OV-operatoren mag reizen;
• de tarifering, waarbij je met één tarief de verschillende OV-operatoren kan combineren;
• de informatie, zodat je realtime-informatie van de OV-operatoren op elkaar wordt afgestemd en je goede informatie krijgt over overstappen;
• de reisplanning, waarbij je gemakkelijk informatie kan vinden over hoe een reistraject waarbij je verschillende OV-operatoren combineert.

Obstakels 

De CRB behandelt daarbij verschillende obstakels die vandaag in ons land bestaan om te komen tot één geïntegreerd openbaarvervoerssysteem, zoals dat bijvoorbeeld bestaat in Zwitserland. Zo hekelt de CRB het gebrek aan een stabiele, gemeenschappelijke beleidsvisie over de verschillende regeringen (federaal en regionaal) en over verschillende legislaturen heen. Dat maakt langetermijnplanning onmogelijk.

Veder zijn de dienstregelingen van NMBS, De Lijn, TEC en MIVB niet op elkaar afgestemd. Dat kan vooral in landelijke gebieden erg vervelend zijn omdat de frequentie daar meestal lager is. Bovendien zijn aansluitingen niet gegarandeerd bij een kleine vertraging bij één operator. Zo kan het zijn dat je bij een kleine treinvertraging een bus mist en lang moet wachten op de volgende bus.

Daarnaast moet je nu meestal verschillende tickets of abonnementen kopen om meerdere OV-operatoren te combineren, wat multimodaal OV bemoeilijkt. Ook de verschillende tariefformules verschillen, wat het voor de reiziger complexer maakt. Zo zijn bijvoorbeeld de voordeeltariefformules niet dezelfde, en heeft de NMBS een flex-abonnement ingevoerd terwijl de regionale OV-operatoren enkel voltijdse abonnementen kennen. 

Oproep aan regeringen

De CRB roept op om al die obstakels weg te werken. Daarom moeten de voogdijoverheden van de verschillende OV-operatoren de koppen bij elkaar steken en werk maken van een echt geïntegreerd openbaarvervoerssysteem. Daarbij worden enkele belangrijke principes naar voren geschoven:

• Het openbaar vervoer moet veel stipter rijden dan nu.

• Er moet een zogenaamde gecadanceerde dienstregeling komen, waarbij trein, tram, bus of metro met vaste tijdsintervallen rijden, bijvoorbeeld om het uur, om het halfuur of om het kwartier. 

• Er moet een zogenaamde onestopshop komen, waar reizigers een vervoersbewijs kopen dat geldig is op trein, tram, bus en metro in het hele land.

• De realtime-informatie over de dienstregelingen van zowel NMBS, De Lijn, TEC als MIVB moet op één digitaal platform te raadplegen zijn, wat het voor de reiziger gemakkelijk maakt om zijn reistraject te plannen.

• De reizigerscategorieën en bijhorende voordeeltarieven moeten geharmoniseerd worden.

• Er moet bekeken worden of er een all-in openbaarvervoerbewijs voor het volledige Belgische grondgebied kan komen.

Dat laatste principe is opgenomen naar analogie met het Oostenrijkse Klimaticket, of het Deutschland-ticket in Duitsland. Het VBO wou deze twee buitenlandse voorbeelden echter niet benoemen, omdat ze veel goedkoper zijn dan de bestaande Belgische formules. 

Meer in het algemeen stond het VBO af en toe wel op de rem als het gaat om meer geïntegreerd, kwalitatiever en vooral goedkoper openbaar vervoer (omdat de overheden in hun visie niet meer middelen mogen besteden aan OV). 

Desondanks zou het al een serieuze stap vooruit zijn als de verschillende overheden werk zouden maken van de aanbevelingen uit dit advies, en zo beter en reizigersvriendelijker openbaar vervoer realiseren. Dat is dan weer broodnodig om werk te maken van een ‘modal shift’ richting het openbaar vervoer, het halen van de klimaatdoelstellingen, en het garanderen van het recht op mobiliteit voor iedereen in België.

Het volledige CRB-advies is hier te lezen.

Auteur: sacha.dierckx@abvv.be