De overwinning van Forza Ninove laat zien hoe extreemrechts bestuurlijk aanvaard wordt, met haatdragende retoriek die een directe bedreiging vormt voor onze democratie, zo schrijft ABVV-algemeen secretaris Miranda Ulens in een nieuw opiniestuk in De Morgen. 

We krijgen in Vlaanderen een eerste extreemrechtse burgemeester sinds de Tweede Wereldoorlog. Guy D’haeseleer, berucht om zijn bijtende haatretoriek, haalde met Forza Ninove een absolute meerderheid. Goed, de gitzwarte vloedgolf heeft Vlaanderen nog niet volledig verzwolgen, maar in Denderleeuw werd Vlaams Belang de grootste met 38,3 procent. Ook in Dendermonde (26,6 procent), Aalst (20,9 procent) en Geraardsbergen (20,2 procent) zetten ze hun klauwen uit.

Glad pad

Een eerste extreemrechtse burgemeester, dat blijft nazinderen. Wat gebeurt er wanneer ideeën die jarenlang aan de rand van de macht bungelden, ineens bestuurlijke verantwoordelijkheid krijgen? Dan staan we op een glad pad, een gevaarlijk pad. Racisme en haat mogen nooit normaal worden. Ze blijven een vergif voor onze democratie, een bedreiging voor alles wat ons samenhoudt.

Normaliseren

Extreemrechts sluipt stilaan het bestuurskader binnen. We moeten waakzaam zijn, want wat ooit ondenkbaar was, dreigt gewoon te worden. Vreemdelingenhaat en racisme worden subtiel genormaliseerd. Onze samenleving went aan de kilte, aan de vijandigheid, waardoor minderheden steeds verder uitgesloten raken. Een Vlaams Belang-burgemeester is het symbool van die dreiging.

Verlieservaringen

Wat we in de Denderstreek zagen, was het resultaat van jarenlange verlieservaringen. De sluiting van lokale fabrieken en het verdwijnen van sociale netwerken creëerden de perfecte voedingsbodem. Het was zichtbaar in het dagelijkse leven: bakkers verdwenen, buurtwinkels sloten hun deuren, en de lokale cafés gingen één voor één dicht. De plekken waar mensen elkaar ontmoetten en steun vonden, verdwenen langzaam. 

De onzekerheid op de arbeidsmarkt en het wegvallen van publieke diensten versterkten dat gevoel van verlies en vervreemding alleen maar verder.

Makkelijke antwoorden, oorzaken ongemoeid

Forza Ninove sprong in dat vacuüm. Ze bieden makkelijke antwoorden, maar laten de diepere oorzaken van onzekerheid ongemoeid. Mensen die zich ontworteld en vergeten voelen, vonden gehoor bij politici als D’haeseleer, die hun wanhoop en ongenoegen slim en machiavellistisch bespeelt. Extreemrechts speelt hier handig op in door nabijheid en herkenbaarheid te bieden, bijvoorbeeld via partijlokalen zoals het ‘Vlaams Huis’.

Democratische schade

Deze ontwikkeling raakt de kern van onze democratie. Democratie is meer dan enkel stemmen op verkiezingsdag. “De kiezer heeft gesproken” en “de democratie moet worden gerespecteerd”, hoor je dan. Maar democratie betekent ook dat we de waarden en fundamenten beschermen die haar mogelijk maken. Vrijheid van meningsuiting is essentieel, maar wat als die vrijheid wordt gebruikt om anderen te onderdrukken? Hoe beschermen we mensen van andere afkomst, met andere overtuigingen, kritische vzw’s?

Forza Ninove wil de bijl zetten aan de wortels van sociale integratie, initiatieven afknijpen die bruggen slaan waar de kloof te groot dreigt te worden. Vlaams Belang beweert er voor iedereen te zijn, maar in de kern blijft het een extreemrechtse partij. Geloof ze niet. Vertrouw ze niet.

Geen lokaal probleem

Laten we ons niets wijsmaken: dit is niet zomaar een lokaal probleem dat wel meevalt. Zo begint het altijd. Eerst een burgemeester hier, dan een schepen daar, en voor je het weet, verschuift de grens van het toelaatbare verder op. Onopgemerkt dringt extreemrechts dieper door in de macht. 

En vergis je niet: het zijn niet alleen minderheden die gevaar lopen. Iedereen die vrijheid waardeert, die wil leven in een samenleving met ruimte voor verschil, komt uiteindelijk onder druk te staan. 

De geschiedenis toont hoe snel de balans verschuift als extremisten een voet tussen de deur hebben. Waakzaamheid is nu essentieel, want respect voor minderheden is de eerste barometer van een gezonde democratie.

Werk aan welvaart

In de Denderstreek moet het beleid – op alle niveaus – eindelijk werk maken van welvaart. Overheidsinvesteringen in openbaar vervoer, onderwijs en kinderopvang zijn geen luxe, ze zijn de hoekstenen van een bloeiende gemeenschap. En ook wij moeten op het terrein blijven staan, dicht bij de mensen, met advies, begeleiding en concrete hulp. Sociale weerbaarheid groeit niet vanachter een bureau, die wordt gebouwd in de modder, tussen de mensen.