Ongelooflijk maar waar: pensioenen geblokkeerd door gebrek aan concrete wetgeving

Over de uitvoering van de pensioenplannen van minister Jambon hangt nog zo veel mist dat de Federale Pensioendienst noodgedwongen een ‘pensioenblokkade’ heeft ingesteld. Sinds midden april gaat er geen enkele pensioenbeslissing nog de deur uit. Tegen de zomer zitten tienduizenden pensioendossiers geblokkeerd. Mensen die bijna met pensioen gaan, worden in onzekerheid gestort door het knoeiwerk van de regering: er bestaat geen concrete wetgeving over de pensioenmalus waardoor een pensioenbedrag berekenen onmogelijk is. Dit kan niet blijven duren: het ABVV vraagt de pensioenmalus in te trekken.
Vlak voor het politiek zomerreces groeit de onzekerheid en de onrust over de pensioeningrepen van minister Jambon, vooral bij wie begin 2026 zijn pensioen plant. Midden april kon de Federale Pensioendienst (FPD) niet anders dan een ‘pensioenblokkade’ invoeren. Wie begin volgend jaar zijn pensioen plant, krijgt geen uitsluitsel over zijn pensioendatum -en bedrag. Concrete wetgeving ontbreekt immers op dit moment.
Het kalf ligt voornamelijk gebonden bij de pensioenmalus-Jambon. Het regeerakkoord voorziet vanaf 2026 zo’n ‘malus’ of financiële sanctie bij vervroegde pensionering. Wie veel jaren voltijds werkte en een ‘modelloopbaan’ had, kan de sanctie nog ontlopen. Voor deeltijders met periodes van onvrijwillige inactiviteit – denk aan ziekte of tijdelijke werkloosheid – is het risico op de malus van 2% per jaar vervroeging reëel. Vanaf 2040 loopt die malus op tot 5% per jaar dat men vroeger met pensioen gaat dan de wettelijke pensioenleeftijd van 67, waardoor deeltijders gemakkelijk tot een kwart van hun pensioen kunnen verliezen. De malus-Jambon is nog niet in wetgeving gegoten. De FPD kan daarom de burger op dit moment geen definitief uitsluitsel geven.
Deze pensioenblokkade kan niet aanhouden. “Mensen op het einde van hun loopbaan verdienen te weten waar ze aan toe zijn zodat ze hun pensioen invulling kunnen geven”, stelt Bert Engelaar, algemeen secretaris. “Maar vanaf begin september is er ook een groot juridisch probleem: volgens het Handvest van de sociaal verzekerde uit 1995 moet de pensioendienst uiterlijk vier maanden voor de start van het pensioen een antwoord verschaffen. Wie begin volgend jaar met pensioen gaat moet in september zijn pensioendatum en -bedrag kennen. Maar de pensioenmaatregelen van minister Jambon zullen dan nog niet in wetteksten vastliggen. De malus-Jambon, die van vervoegd pensioen een luxeproduct maakt voor wie het kan betalen, zal dan ook ingetrokken moeten worden.”
Er is nog altijd geen teller ‘effectieve tewerkstelling’ in mypension.be geïntegreerd. Ook de nieuwe voorwaarden voor vervroegd pensioen (vanaf 2027) zijn nog niet verwerkt in de officiële pensioenwebsite. Wie een idee wil krijgen van de impact van de regeringsbeslissingen op zijn vroegste pensioendatum kan in tussentijd de ABVV-website mypensionarizona.be raadplegen. Sinds de lancering werd die berekeningstool al meer dan 50.000 keer ingevuld. Op basis van ramingen van onder andere het Planbureau weten we dat ongeveer vier op de tien werknemers een jaar langer zullen moeten werken, terwijl amper drie op honderd zullen kunnen afzwaaien via de nieuwe toegangspoort na 42 jaar effectieve tewerkstelling.