Onder de noemer “Zij de winst, wij de pijn” voert het ABVV op 20 oktober 2022 regionale acties in Vlaanderen, Wallonië en Brussel voor bijkomende maatregelen om de pijn van de energiefactuur voor de gezinnen te verlichten.

De acties kaderen in drie belangrijke eisen van de socialistische vakbond: belasting op overwinsten, een prijsplafond voor energie en een nationalisering van de energiesector.

De regering zet een eerste welgekomen stap rond overwinstbelasting van de energiebedrijven. De overwinstbelasting moet robuust zijn en mag niet enkel van toepassing zijn op de energiesector. Er zijn andere sectoren/bedrijven die door de uitzonderlijke omstandigheden hoge winsten boeken, ook zij moeten hun steentje bijdragen. Wie uitzonderlijk hoge winstmarges blijft boeken, moet zich aan een verhoogd belastingtarief kunnen verwachten.

Prijsblokkering: het aandeel van de energieprijzen in de totale inflatie (vorige maand ruim 11%) is aanzienlijk. Ruime sociale tarieven en tarieven voor een basispakket zijn stappen in de goede richting, maar een prijsblokkering van energie zou de inflatie behoorlijk kunnen temperen en de gezinnen meer ademruimte bieden. Hierover wordt al een tijdje gedebatteerd binnen de Europese instellingen – en verschillende landen, waaronder België, zijn hiervoor vragende partij. Er lijkt echter voorlopig nog niet veel van in huis te komen.

Ook op nationaal niveau kan hieromtrent een initiatief genomen worden. In sommige Europese landen (Frankrijk, Spanje, nu ook Nederland) gebeurt dit al.

Overheidscontrole: de liberalisering van de energiemarkt heeft duidelijk gefaald. Concurrentie moest de gezinnen ten goede komen met kwalitatieve dienstverlening en scherpe prijzen, zo werd ons indertijd verteld. Vandaag zien we het resultaat: matige service en energierekeningen die de pan uit swingen. De overheid moet weer meer controle uitoefenen over deze strategisch belangrijke sector.

De sociale noodsituatie van vandaag is ook onlosmakelijk verbonden met de klimaatcrisis. De grenzeloze winsthonger van privéspelers is moeilijk verenigbaar met de oplossingen die nodig zijn om de facturen vandaag betaalbaar te maken en de planeet morgen leefbaar te houden.

Er worden symbolische acties georganiseerd, zoals soepbedeling en flyering. Er worden militantenconcentraties georganiseerd op strategisch belangrijke plekken, zoals bij energieprofiteurs als Engie (5 miljard euro nettowinst in de eerste jaarhelft, een verdubbeling), en bij de Europese instellingen.

De acties van 20 oktober, verspreid over de Belgische provincies, moeten de druk opvoeren op Belgische en Europese beleidsmakers en op de werkgevers. Meer moet gedaan worden om de energiefactuur voor de gezinnen weer betaalbaar te maken. Op 9 november vervolgt ABVV het actieplan met een interprofessionele staking voor meer koopkracht, voor echte loonsverhogingen, voor het behoud van de automatische loonindexering en bijkomende energiemaatregelen.