Het jaarverslag van de NBB maakt enkele terechte vaststellingen. Zo is er aandacht voor de historisch hoge winstmarges van bedrijven, de rol van automatische indexering, de armoede bij kansengroepen en de nood aan flankerend beleid voor een rechtvaardige klimaattransitie. Het ABVV heeft echter fundamentele problemen met enkele passages over een mogelijke loon-prijsspiraal en de loonnormwet. Daarom kan het ABVV het jaarverslag slechts gedeeltelijk onderschrijven.

De gouverneur van de Nationale Bank maakt jaarlijks een stand van zaken op van de Belgische economie. Dit verslag wordt opgemaakt in naam van de regentenraad, waarvan de voorzitter van het ABVV deel uitmaakt.

Hoge winstmarges, cruciale indexeringen

De afgelopen twintig jaar is een duidelijke stijgende tendens vast te stellen in de winstmarges van de bedrijven. Het ABVV wijst hier al geruime tijd op. De Nationale Bank bevestigt dit in haar recentste rapport en spreekt over historisch hoge winstmarges.

De koopkracht van de gezinnen is een cruciale factor gebleken om de afgelopen periode van hoge economische onzekerheid te overbruggen. De Nationale bank erkent in haar verslag de rol die de automatische indexering in deze heeft gespeeld. Uit het verslag blijkt dat het effect van de indexeringen op het concurrentievermogen van de Belgische ondernemingen beperkt en tijdelijk is.

Armoede en flankerende klimaatmaatregelen

De Nationale Bank heeft in haar verslag aandacht voor de armoedeproblematiek bij specifieke kansengroepen in de context van hoge inflatie. En de noodzaak van flankerend beleid om potentiële negatieve effecten van de klimaattransitie op te vangen. Beide zijn benaderingen die het ABVV ten volle kan onderschrijven.

Geen loon-prijsspiraal, er is wel marge voor de lonen

Het verslag bevat echter enkele voor het ABVV fundamenteel problematische passages.

Zo blijft het verslag de impliciete boodschap geven dat er een probleem van een loon-prijsspiraal in België bestaat, terwijl meerdere (internationale) organisaties bevestigen dat dit niet het geval is. Bovendien worden de historisch hoge winstmarges genormaliseerd als zijnde noodzakelijk om de schok op te vangen. Deze boodschap kunnen wij niet ondersteunen, de historisch hoge winstmarges moeten een uitzonderlijk gegeven zijn.

Het verslag bevat een oproep op tot loonmatiging op basis van de wet van ’96, een wet die we niet onderschrijven. Bovendien worden indexatie en de wet van ’96 als twee kanten van één medaille beschouwd, terwijl dit niet het geval is: de indexatie is een conventionele afspraak, de wet van ‘96 is een wettelijke beperking op de loonvorming, zoals ook in 2022 werd opgemerkt door de Internationale Arbeidsorganisatie.

Wanneer het gaat over de stijging van de werkgelegenheidsgraad blijft de focus te eenzijdig op financiële prikkels liggen en het concept van de ‘passende dienstbetrekking’, terwijl arbeidsmarktbeleid zo veel meer facetten behelst. Recent bleek bijvoorbeeld uit een RVA-studie dat de degressiviteit geen enkele positieve impact heeft op de uitstroom naar de arbeidsmarkt.

Om deze redenen kan het ABVV het jaarverslag van de Nationale Bank slechts gedeeltelijk onderschrijven.